Een chaotische
wereld-in-woorden? De techniek van de
"entrelacement"
Op het eerste gezicht is de inhoud van de Limborch
- zoals het werkelijke leven - een chaotisch, complex
geheel. De dichter gebruikt de techniek van
"entrelacement", d.w.z. dat verschillende
verhaaldraden afwisselend worden verteld, maar
gelijktijdigheid suggereren. Men heeft het procédé ook wel
eens de "kruip door/sluip door"-techniek genoemd
en het beeld gebruikt van een tapijtstructuur met draden die
dan weer eens boven, dan weer onder liggen. Het gebeurt als
volgt (de volle lijn suggereert een verteldraad, de
gebeurtenissen die op de voorgrond staan; een stippelijn
betekent dat het personage naar de achtergrond verdwijnt):
A ___________________/ - - - - - - - - - - - - - - -/
_________
B - - - - - - - - - - - - - - -/ __________________/
- - - - - - - -
C - - - - - - - - / _______ / - - - - - - - - - -/ ____ /
- - - - - - - -
Enzovoort
In de Limborch werd met deze techniek bovendien een
feuilleton-effect beoogd (denk aan de bekende soaps Thuis,
Familie of Neighbours): als het spannend wordt,
breekt het verhaal af om met een andere verteldraad te
beginnen. Spanning verzekerd!
De techniek van de entrelacement wordt bovendien gebruikt
in een macrostructurele tweedeling: het eerste deel (boeken
I-VI) geeft de individuele queestes weer, het tweede deel
heeft een collectievere betekenis door de strijd om
Constantinopel (boeken VII-XII), met uitzondering van boek X
(de individuele tocht van Jonas). De onderverdeling in 12
boeken met de daaraan verbonden tweedeling is een
intertekstueel signaal dat verwijst naar de Aeneis van
Vergilius. Voor een attent en erudiet publiek zijn de
lotgevallen van Margriete en Heinric te vergelijken met die
van de Trojaanse held Aeneas (zie elders). |
